Okula başlamak her çocuk için heyecan vericidir. Anne babasından daha önce ayrılmış ve bir kreş ya da yuvaya gitmiş öğrenciler için bu onları mutlu eden bir heyecan iken, anne babasından ilk defa ayrılacak öğrenciler için bu heyecan yerini kaygıya bırakabilir. Bu süreçte çocukların kaygılarının giderilmesi ve uyum süreçlerinin kolaylaştırılması için anne babalara ve öğretmenlere düşen sorumluluklar vardır. Anaokuluna yeni başlayan öğrencilerin okula uyumlarını kolaylaştırmak için okulumuzda bir uyum programı uygulanmaktadır.
Uyum Sürecinde Anne Baba olarak Nasıl Zorluklarla Karşılaşabilirsiniz?
Okula uyum sürecinde çocuğunuzda bazı olumsuz davranışlar gözlemleyebilirsiniz. Bu davranışlar:
- Ağlama
- Anne babadan ayrılmak istememe
- Yemek problemleri yaşama
- Bebeksi davranışlar gösterme
- Hırçınlık
- Şiddet içeren davranış gösterme
Bu tür davranışlar, uyum sürecinde görülebilir. Bu süreçte çocuğunuza karşı anlayışlı ve sabırlı olmak önemlidir.
Uyum Sürecine Anne Baba Olarak Nasıl Destek Olabilirsiniz?
- Çocuğun yaşadığı heyecanla karışık kaygısının temel nedeni bilinmezliğe doğru attığı adımdır. Okula başlamadan önce onu duygusal açıdan hazırlamak, yaşayacakları hakkında bilgi vermek kendisini iyi hissetmesini sağlayacaktır. Okulda pek çok arkadaş edineceğini ve onu seven öğretmenleri olacağını söyleyebilirsiniz. Ayrıca kendi okul anılarınızı anlatıp okula giden çocuklarla ilgili hikayeler okuyabilirsiniz.
- Çocuğunuzun okulun ilk günü yaşayabileceği en önemli kaygı, sürekli okulda kalacağı, eve dönmeyeceği ya da gününün tamamını okulda geçireceği ile ilgilidir. Okula uyum sürecinde çocuğunuza, okula geliş-gidiş saatleri hakkında bilgi vermeniz onu biraz olsun rahatlatacaktır. Sizlerin de çocuğunuzu öğretmenine teslim ettikten sonra onu merak etmeniz doğaldır. Ancak, bu meraktan dolayı yanına gidip neler yapıyor diye bakmak istemeniz yaşadığınız endişenin çocuğunuza yansımasına neden olur ve ona kaygılanmakta haklı olduğu mesajını verir.
- Anne baba olarak çocuğunuz okula başlayacağı için kaygılı olabilirsiniz. Bu duygunuzu çocuğunuza yansıtmamaya çalışın. Hatta bu ilk okul deneyimini aile yakınlarıyla paylaşın ve eğlenceli hale getirin. Bir ilk gün kutlaması yapın.
- Uyum süreci adım adım ilerleyen bir süreçtir. Bu süreçte, çocuğunuzdan hemen
ayrılacağınızı düşünüp kaygılanmayın.
- Çocuğun okula başladığı dönemde evdeki yaşamsal rutinleri de aynen devam ettirmeye çalışın. Okula başladığı için ani kural değişikliklerine gitmemeye özen gösterin.
- Çocuğunuzun okulda gereksinim duyacağı malzemelerin alışverişini onunla birlikte keyifli bir atmosferde gerçekleştirin.
- Okulun ilk günü, çocuğunuzun duygusal durumu ve güven ihtiyacına göre uygun ve yakın bir yerde hazır bulunun. Bazen ebeveynler, özellikle de çalışan anne babalar, zamanları kısıtlı olduğu ve işe dönmek zorunda oldukları için çocuklarının okula hemen alışmasını beklerler. Özellikle çocuğun daha önce bir kurum tecrübesi de varsa… Fakat acele etmeyin. Bunun bir süreç olduğunu unutmayın.
- Uyum süreci bireysel farklılıklar gösterir. Bazı çocuk iki günde okula uyum sağlar, bazısı iki haftada alışır, bazılarının ise, özellikle ilk defa okul tecrübesi yaşayan çocukların, uyum süreci daha uzun olabilir. Dolayısıyla uyum sürecinde çocuklar arasında karşılaştırma yapmamak gerekir. Aksi takdirde, bu durum çocuğunuzun yıpranmasına neden olur.
- Uyum sürecinde anne babanın sıkıntı yaşayabileceği diğer bir zaman ise çocuğunuzdan ayrılma anlarıdır. Ayrılma konusunda kesin ve kararlı davranmanız gerekmektedir.
- Çocuğunuz üzgün görünse bile onunla vedalaşın. Vedalaşma ne kadar kısa ve çabuk yaşanırsa çocuğunuzun güne başlaması o kadar kolay olur.
- Bir anne ya da baba olarak çocuğunuzdan ayrılmak size de zor gelebilir. Bu oldukça doğaldır. Bu durumda önemli olan, çocuğun üzgün olduğunu görse de onu okula bırakıp gidebilecek olan ebeveynin bu görevi üstlenmesidir. Örneğin, baba çocuktan daha kolay ayrılabiliyorsa, onun çocuğu okula bırakması uyum sürecini kolaylaştırır. Fakat her iki ebeveyn de bu konuda zorluk yaşıyorsa, çocuğun okula servisle gelmesi de düşünülebilir. Çünkü servis, birçok çocuk için eğlenceli bir ortamdır ve sizden ayrılırken üzülse de, okula gelene kadar kafasını dağıtıp üzüntüsünü unutabilir.
- Çocuğunuz sizden ayrılırken ağlayabilir. Fakat öğretmenlerin çocuğunuzun stresiyle başa çıkmasına yardımcı olacaklarını ve kısa bir süre içinde ağlamasının durması için elinden geleni yapacaklarını unutmayın. Dolayısıyla, siz onu ağlarken bıraksanız da, aslında siz okuldan uzaklaştıktan kısa bir süre sonra onun kendini iyi hissedeceğini düşünmeniz de fayda vardır.
- Uyum sürecinin ileriki safhalarında çocuğunuz, istese de istemese de ayrılacağınızı ve gözyaşlarının hiçbir şeyi değiştirmeyeceğini kesinlikle anlamak zorundadır. Bu konuda kararlı olmanızda fayda vardır.
- Okula uyum sürecini kolaylaştırmak için evde sürekli okul hakkında konuşulması, çocuğunuz okula gelmek istemiyorsa, onun endişe seviyesini arttırabilir. Gerekli açıklamayı yaptıktan sonra konuyu uzatmamakta fayda vardır.
- Okula uyum süreci boyunca anne baba olarak, okulla sürekli işbirliği ve ortak tutum içinde olmanız çocuğunuzun ve sizin bu zamanı daha rahat atlatmanızı sağlayacaktır.
- Çocuğunuz okuldan eve geldiğinde gününü nasıl geçirdiği ile ilgili sohbet etmeniz onun okul deneyimlerini sizinle paylaşarak rahatlamasını sağladığı gibi okula uyum sürecini de hızlandırır. Bir takvim üzerinde, okulda bulunacağı günleri ve tatil günlerini işaretlemek, okul günlerinde öğretmenleri ve arkadaşları ile yapacağı güzel şeyleri anlatmak da onu rahatlatacaktır.
- Normal bir uyum sürecinde dahi, psikolojik nedenlere bağlı olarak; karın ağrısı, mide bulantısı, kusma, yüksek ateş v.b. rahatsızlıklar yaşanabileceği unutulmamalıdır. Böyle bir durumla karşılaştığınızda telaşa kapılmadan tutarlı ve kararlı bir şekilde sorunu çözmeye çalışmanız uygun bir yaklaşım olur.
Çocuklar yeni durumlara yetişkinlerden daha rahat ve kolay uyum sağlar. Çocuklar, öğretmene, çevreye kısacası bulundukları ortama ne kadar güvenirlerse uyum sağlamaları da o kadar kolay olur. Anne babalar ve okul işbirliği içinde olursa bu güven de en kısa zamanda sağlanır ve çocuklar okula daha rahat uyum sağlar.